Waar komen achternamen vandaan?

Hoe zijn achternamen in Nederland ontstaan?

Gevraagd door: mr. Sami van Ooste  |  Laatste update: 11 november 2025
Score: 4.2/5 (74 stemmen)

Het is namelijk precies twee eeuwen geleden dat de Franse overheerser Napoleon Bonaparte alle inwoners van Nederland hun achternaam liet registreren. Vanzelfsprekend was het hebben van een achternaam enkele generaties geleden dus nog niet, al had 70 procent van de Nederlanders er in 1811 al wel een.

Hoe zijn achternamen ontstaan?

De oorsprong van achternamen

In de Middeleeuwen hadden de meeste mensen slechts één naam. Naarmate de bevolking groeide, moesten mensen op een of andere manier van elkaar onderscheiden worden. Dit resulteerde in het gebruik van beschrijvende toevoegingen, die later evolueerden tot achternamen.

Waar zijn achternamen ontstaan?

Het gebruik van achternamen begon ongeveer in de Middeleeuwen. Dit zijn hele oude boeken waar de eerste namen in te zien zijn. Achternamen werden in die tijd vaak afgeleid van de naam van de vader. Neem hier bijvoorbeeld: Jan was de zoon van Piet, dan heette hij Jan Pieterszoon.

Wanneer kregen mensen in Nederland achternamen?

Pas toen de burgerlijke stand in 1811 in heel Nederland was ingevoerd werd de familienaam voor iedereen officieel vastgelegd. Personen die nog geen familienaam hadden, moesten er van keizer Napoleon een aannemen en laten vastleggen. Dat gebeurde in zogenoemde registers van naamsaanneming, die soms bewaard zijn.

Wie heeft achternamen in Nederland ingevoerd?

Op 18 augustus 1811 werd iedereen in het Koninkrijk Holland door de regering van Napoleon Bonaparte opgeroepen om een achternaam te laten registreren bij het gemeentehuis.

30 gerelateerde vragen gevonden

Wie heeft de achternamen uitgevonden?

Begin 19e eeuw wordt iedereen in het koninkrijk Holland door de regering van Naopleon Bonaparte opgeroepen om een achternaam te registreren. Maar niet iedereen beseft dat we deze ingevoerde achternamen twee eeuwen later nog steeds gebruiken…

Is de achternaam Poepjes van oorsprong Nederlands?

Poepjes is een van oorsprong Nederlandse achternaam. Het is een van de weinige Nederlandse achternamen die sinds 1947 significant in aantal naamdragers is afgenomen, te wijten aan naamswijzigingen of het doelbewust niet doorgeven van de naam. Patroniem van voornaam Poppe of geadapteerde naam voor Duitse gastarbeider.

Wat is de raarste achternaam in Nederland?

Nederlanders hebben vaak rare achternamen: Bontenbal, Koekkoek, Zalm - om maar een paar politici te noemen. Op school leerde je misschien dat Nederlanders die onnozele namen met opzet kozen uit verzet tegen Napoleon, die de burgerlijke stand invoerde.

Hoe kwamen mensen aan hun achternaam?

Door de toegenomen mobiliteit was het praktisch om individuen te kunnen identificeren met meer dan de voornaam. Daarom namen veel mensen een achternaam aan, vaak geïnspireerd door hun beroep (Smit, Visser), herkomst (Van den Berg, Van Driel), afstamming (Jansen, Hendriks) of eigenschap (De Jong, De Groot).

Hoe waren achternamen in de Middeleeuwen in Nederland?

Voor de Middeleeuwen waren er geen achternamen in gebruik. Je had een voornaam en soms ook wel een bijnaam. Je kunt van een achternaam spreken als zo'n bijnaam erfelijk wordt, en dat gebeurde in Nederland pas op grote schaal in de 17e eeuw.

Wat is de zeldzaamste achternaam?

Op nummer één staat de achternaam Brink. Brink is een adresnaam en duidt op de plek waar men vroeger woonde. Op nummer twee staat de naam Beek, wat ook een adresnaam is. Daarnaast kan deze achternaam ook een patroniem zijn.

Wat zijn echte Nederlandse achternamen?

Top tien meest voorkomende achternamen in Gouda
  • Jong (120)
  • Vliet (48)
  • Vries (45)
  • Berg (39)
  • Wit (39)
  • Dijk (37)
  • Leeuwen (37)
  • Visser (32)

Wat is de meest voorkomende achternaam in Nederland?

Veel mensen denken dat de naam 'Jansen' het meest voorkomt, maar dat klopt niet. De achternaam die het vaakst voorkomt is 'De Jong'. Meer dan 55.000 mensen hebben deze achternaam. Daarna volgt 'De Vries' met bijna 50.000 keer en pas op de derde plaats met bijna evenveel naamdragers staat Jansen.

Waarom achternaam vader?

Identiteit opgeven

Het is een diepgewortelde gewoonte. In 1811 verplichtte keizer Napoleon Bonaparte iedere burger om een achternamen te kiezen. In die tijd werd besloten dat kinderen automatisch de achternaam van hun vader krijgen.

Hoeveel mensen hebben mijn achternaam in Nederland?

Wil je weten hoeveel mensen in Nederland jouw achternaam dragen en waar ze wonen? Dat kun je opzoeken in de Nederlandse Familienamenbank. Volgens die databank zijn er maar 96 Sikkels in Nederland.

Wat is de oudste achternaam?

De oudste familienamen zijn afgeleid van de voornaam van de vader. Wetenschappers noemen dat een patroniem. Jelle Douweszoon was bijvoorbeeld de zoon van Douwe. En zijn zonen heetten Douwe of Pieter Jelleszoon.

Wat is de herkomst van mijn achternaam?

Op de Nederlandse Familienamenbank vind je de herkomst van een achternaam en ook waar die in Nederland het meeste voorkomt. Op Geneanet kan je je achternaam traceren in heel Europa. Hou bij Geneanet wel in gedachten dat de verspreiding van een naam uit de database komt van de stambomen in dat systeem.

Hoeveel mensen in Nederland heten Poepjes?

In Nederland hebben 618 mensen de achternaam Naaktgeboren. 1008 mensen heten Pijper, 281 Poepjes, 5 Pooijer en 255 Sukkel. Daar kunnen ze helemaal niets aan doen, want het is hun familienaam.

Waarom gekke achternamen in Nederland?

Het is ondertussen een gekend verhaal dat de Nederlanders een "gekke" familienaam hebben omdat ze destijds in 1811 een familienaam moesten kiezen door Napoleon en ze de wet niet al te serieus namen, waardoor ze met een "grappige" familienaam zaten. En die namen zijn dan blijven steken.

Wie introduceerde de achternamen?

Het is namelijk precies twee eeuwen geleden dat de Franse overheerser Napoleon Bonaparte alle inwoners van Nederland hun achternaam liet registreren. Vanzelfsprekend was het hebben van een achternaam enkele generaties geleden dus nog niet, al had 70 procent van de Nederlanders er in 1811 al wel een.

Is Napoleon ooit in Nederland geweest?

Hij reisde in 1811 via Vianen naar Vreeswijk en de stad Utrecht. Op het toppunt van zijn macht in 1811 besloot keizer Napoleon het pas ingelijfde Nederland te bezoeken.

Wat is de kortste achternaam in Nederland?

Met acht letters zijn Snellens en Kinkink de langste en de van een waternaam afgeleide familienaam Aa de kortste. In totaal zijn er 74 familienaam palindromen. Ook hier is beperkt tot Nederlandse familienamen, maar die toeschrijving is niet altijd zeker. Raadpleeg daarvoor ook de familienamenbank.

Wat zijn de rijkste Nederlandse achternamen?

De rijkste familie van Nederland is en blijft familie Brenninkmeijer met 22 miljard. Zij worden gevolgd door familie Vorm (9,1 miljard), De Rijcke (2,1 miljard), Dreesmann (1,7 miljard) en Melchior (1,4 miljard). Op nummer 11 vinden we de familie Van Oranje-Nassau met 1 miljard euro.

Wat is de moeilijkste naam in Nederland?

In Nederland hebben we Piek Kant, Ron de Bil, Joyce de Roo-Bot en Bennie Koekoek. Deze namen brengen misschien een glimlach op het gezicht van een buitenstaander, maar het is minder leuk als je er dagelijks mee geconfronteerd wordt.

Volgende artikel
Waar valt een gezinshuis onder?